افزایش فرصت‌های صادراتی ایران به بازار هند: جهش در دوره جدید همکاری‌های غذایی

در سال‌های اخیر، بازار کشور هند به‌عنوان یکی از جذاب‌ترین مقصدهای صادراتی برای صنایع غذایی ایران مطرح شده است. با افزایش جمعیت، تغییر سبک مصرف، رشد اقتصادی و سیاست‌های تشویقی، صنعت غذایی هند در میانه یک جهش بزرگ قرار دارد. در این شرایط، تولیدکنندگان ایرانی می‌توانند با شناخت درست از بازار هند، سهم قابل ملاحظه‌ای از این فرصت را به‌دست آورند.

رشد بازار پردازش غذا و تغییر الگوی مصرف

صنعت فرآوری مواد غذایی هند در سال ۲۰۲۳ به ارزش حدود ۳۳۶.۴ میلیارد دلار رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۲ به حدود ۷۳۵ میلیارد دلار با نرخ رشد مرکب حدود ۸٫۸ درصد برسد. این رقم نشان‌دهنده ظرفیت عظیم این بازار است که صرفاً ناشی از تولید نیست، بلکه ناشی از تغییر ذائقه، افزایش مصرف بیشتر فرآورده‌های آماده و نشانه‌هایی مثل: ‌سلامتی، راحتی، تأکید بر طبیعی بودن مواد است.

همچنین، بازار خدمات غذایی و رستوران‌ها در هند روندی رو به رشد دارد. مثلاً انتظار می‌رود ارزش این بازار تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۱۳۹.۷۵ میلیارد دلار برسد. این افزایش مصرف بیرون از خانه نیز به معنای فرصت‌های جدید برای محصولات غذایی، بسته‌بندی شده، آماده مصرف، و صادراتی است.

بر اساس گزارش وزارت صنایع فرآوری مواد غذایی هند (MoFPI)، بیش از ۷۰٪ از صادرات این کشور مربوط به محصولات کشاورزی و غذایی است و دولت هند در برنامه پنج‌ساله جدید خود، افزایش ۲۵ درصدی صادرات مواد غذایی فرآوری‌شده را هدف‌گذاری کرده است.

همچنین طبق گزارش FAO و UNCTAD، هند در حال حاضر در میان ۱۰ کشور نخست صادرکننده مواد غذایی دنیاست و رشد سالانه صادرات غذایی آن حدود ۷ تا ۸ درصد برآورد می‌شود.

چرا ایران می‌تواند سهم بگیرد؟

ایران با دارا بودن تولیدات متنوع مواد غذایی از جمله خشکبار، میوه‌های تازه و خشک، لبنیات، فراورده‌های کنسروی، روغن‌ها، ادویه و بسیاری اقلام دیگر، می‌تواند وارد بازار هند شود.

از سوی دیگر، دولت هند طی سال‌های اخیر سیاست‌هایی را برای جذب سرمایه خارجی و صنعتی‌سازی در صنعت غذایی در پیش گرفته است، به طوری که همکاری با شرکت‌های خارجی و سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم (FDI) در بخش غذا و نوشیدنی به فرصت تبدیل شده است. این به‌معنای فضای مساعد برای ورود شرکت‌های صادراتی ایرانی به بازار هند است.

ایران از طریق بندر چابهار دسترسی مستقیم به بنادر غربی هند دارد، که یکی از مسیرهای کلیدی تجارت دو کشور محسوب می‌شود. فعال‌تر شدن این مسیر می‌تواند هزینه حمل‌ونقل و زمان تحویل کالا را به شکل قابل‌توجهی کاهش دهد.

چالش‌ها و نکاتی برای موفقیت

با وجود فرصت‌های فراوان، ورود به بازار هند نیازمند آگاهی و آماده‌سازی است:

استانداردها، گواهی‌ها و کنترل کیفیت اهمیت زیادی دارند، شرکت‌هایی که بخواهند در هند بدرخشند باید مدارک لازم صادراتی و استاندارد بین‌المللی را داشته باشند. بسته‌بندی مناسب، ماندگاری محصول، حمل‌ونقل و زنجیره سرد (برای محصولات حساس) باید به دقت مدیریت شود.

شناخت بازار محلی در هند: مصرف‌کننده هندی ممکن است ویژگی‌های خاصی بخواهد (مثلاً طعم، ادویه، حجم کوچکتر، قیمت مناسب)؛ تحقیقات بازار اولیه بسیار مهم است.

رقابت از تولیدکنندگان داخلی هند و واردکنندگان دیگر؛ لذا تمایز محصول، برندینگ و خدمات پس از فروش/حمل اهمیت می‌یابد.

تغییر در ذائقه مصرف: تمایل به محصولات سالم‌تر، طبیعی‌تر، با ادعاهای «فاقد افزودنی»، «گیاهی» یا «ارگانیک» در حال افزایش است. براساس مطالعات بازار (Nielsen 2024)، بیش از ۶۰٪ مصرف‌کنندگان شهری هند ترجیح می‌دهند محصولات غذایی را از برندهایی بخرند که به سلامت و منشأ طبیعی مواد اولیه تأکید دارند.

همچنین مصرف محصولات بسته‌بندی‌شده در هند در پنج سال گذشته دو برابر شده است؛ این روند، فرصت بزرگی برای تولیدکنندگان دارای بسته‌بندی مدرن فراهم می‌کند.

فرصت‌ برای شرکت‌های ایرانی

با توجه به موارد ذکر شده در بالا برخی زمینه ها برای تولیدکنندگان ایرانی، جذاب هستند:

• خشکبار و میوه‌های خشک (مانند پسته، بادام، کشمش) که در بازار هند می‌توانند جایگاه خوبی پیدا کنند.
• میوه‌های تازه یا نیمه‌فرآوری‌شده که بسته‌بندی جذاب دارند.
• فراورده‌های لبنی و مشتقات آن (با توجه به تقاضای بالای لبنیات در هند) — البته این بخش نیازمند رعایت دقیق استانداردها و مجوزهاست.
• محصولات آماده مصرف یا آجیل‌های بسته‌بندی‌شده با طراحی مناسب برای بازار مصرف شهری هند.
• محصولات سلامت‌محور مانند محصولات پروبیوتیک، پری‌بیوتیک یا گیاهی؛ بازار هند برای این محصولات نیز رشد خوبی دارد.

یکی از راه‌های سریع و مؤثر برای آشنایی با بازار هند، یافتن خریداران، توزیع کنندگان و واردکنندگان در این کشور، شرکت در نمایشگاه‌های تخصصی مواد غذایی است. حضور در این رویدادها امکان مذاکره مستقیم، بررسی رقبا، آشنایی با قوانین محلی و برقراری ارتباطات تجاری را به‌طور فشرده فراهم می‌کند.

یکی از فرصت‌های پیش‌روی شرکت‌های ایرانی، نمایشگاه بین المللی مواد غذایی اینداس فود است. این رویداد بستری برای گرد هم آوردن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان مواد غذایی از سراسر جهان می باشد تا زمینه‌های همکاری، قرارداد و صادرات را بررسی کنند.

شرکت تجارت و رویداد آرسا به‌عنوان برگزارکننده و هماهنگ‌کننده حضور غرفه داران ایرانی، از فعالان صنعت غذا دعوت می‌کند تا از این بستر برای گسترش همکاری‌های بین‌المللی استفاده کنند. اگر شما تولیدکننده، صادرکننده یا علاقه‌مند به تجارت با هند در حوزه مواد غذایی هستید، این فرصت را از دست ندهید. نمایشگاه اینداس فود در دهلی‌نو محلی است برای تعامل مستقیم با بازار بزرگ و رو به رشد هند. ما از شما دعوت می‌کنیم که از ظرفیت‌های تازه برای صادرات بهره ببرید.

برای کسب اطلاعات بیشتر، ثبت نام و همراهی در این نمایشگاه بین المللی با ما تماس بگیرید. فرصت‌هایی که امروز فراهم شده‌اند، می‌توانند مسیر صادرات شما به بازار هند را هموارتر کنند.